نبات از محلول اشباع قند ساکارز یا همان شکر در آب به وجود می آید که طی یک مکانیزم فیزیکی تابع زمان و دما، متبلور شده و به صورت کریستال های زیبا شکل می گیرد.

برای تهیه نبات ابتدا شکر را با آب مخلوط کرده و به صورت شربت در می آوریم سپس آن را در دیگ مخصوص ریخته حرارت می دهیم . برای آنکه نا خالصی های احتمالی آن گرفته شود پس از جوش آمدن شربت به تناسب حدود هر صد کیلو گرم شربت ، یک عدد تخم مرغ در آن می شکنند تا ناخالصی ها به آن چسبیده و شربت از هر آلودگی پاک شده و تصفیه شود سپس آن را (تخم مرغ ) از ظرف خارج و دور می ریزند شربت را حرارت داده تا آب آن تبخیر شده و غلیظ شود و بعد از اینکه غلیظی آن به حد مورد نظر رسید آن را در ظرف مخصوصی که شکل نیم کره دارد و از قبل درون آن را به صورت مشبک با نخ مخصوصی نخ کشی کرده اند ریخته و کنار می گذارند ، دمای معمولی که برای استخراج نبات استفاده می شود ۱۰۹ درجه سانتیگراد است ، چنانچه بخواهند بلورهای تشکیل شده درشت تر شوند دمای آن را در حدود ۱۰۸ درجه نگه می دارند و اگر بخواهند بلورها ریز تر شوند دمای آن را به ۱۱۰ درجه می رسانند و هر چه دما بالا تر رود بلورها ریز تر شده تا به اندازه ی بلور های قند درآید .

این مرحله حدود سه چهار روز طول می کشد و طی این مدت بلورهای نبات شکل می گیرند سپس ظرف حاوی شربت را کج نموده تا شر بت های اضافی که به نخ ها و بدنه ی ظرف نچسبیده است بیرون بریزد و بعد ظرف را به حالت اول باز می گردانند و دوسه روز دیگر صبر می کنند تا بلورها خوب خشک شود ، حالا نبات آماده است ، بلور هایی که به شبکه ی نخ ها متصل شده اند که معمولا” درشت تر و خالص ترند همان شاخ نبات ها را تشکیل داده و قسمت هایی که به بدنه ظرف چسبیده است و معمولا” از بلور های ریز تری تشکیل شده در اصطلاح نبات ریزها ، نبات تخته ای نامیده می شود .

نبات سنتی:

معمولا بصورت ساکن تهیه می شود که به دو رنگ سفید ساده و زرد زعفرانی و در اشکال زیر وجود دارد.

شاخه نبات :

عبارت است از بلورهای نبات که بدور یک نخ(ازجنس پنبه) تشکیل شده است.

نبات چوبی:

نباتی است که بلورهای نبات بدور یک چوب تشکیل می شود.از خواص ویژه وممتاز نبات چوبی پایتخت نسبت به نبات های نی دار پلاستیکی آن است که چوب کاملا بهداشتی بوده(سه مرتبه جوشانده می شود) و برخلاف نی های پلاستیکی غیر بهداشتی وسرطان زا نمی باشد.

مواد تشکیل دهنده:

شکرسفید ، آب – سفیده تخم مرغ (برای گرفتن جرم واملاح که درطول پخت از پروسه تولید خارج می شود)- و زعفران

نبات دندانه : همان نگین نبات است که بدلیل قابلیت شکنندگی بسیار بالا در هنگام بسته بندی خرد شده و بخاطر راحتی وسهولت حل شدن در چای (نوشیدنی های گرم) برای مصارف خانگی وسایر موسسات بسیار آسان ومناسب می باشد.مزایای استفاده از این نبات آن است که نیازی به شکستن آن، با شیء یا دست نداشته وآماده برای مصرف واز لحاظ اقتصادی بسیار مقرون به صرفه می باشد.که فعلا دروزن ۵ کیلوگرمی ودرآینده دراوزان۹۰۰گرمی و۴۵۰گرمی عرضه خواهد گشت.

نبات مخلوط: عبارت از تکه نبات هایی که درکف وجداره ی پاتیل هاتشکیل می شود که بدلیل غلظت خیلی زیاد شیره در کف پاتیل ها باعث تخته شدن آنها می شودکه بدلیل شکل نامنظم آن بیشتر بصورت فله ودربسته بندی هایی به وزن ۱۰کیلوگرمی عرضه می گردد.

پرده نبات :

نباتی است که روی پاتیل هاتشکیل شده واز لحاظ کیفیت ومقدار زعفران با دیگرنبات های شاخه وچوبی هیچ تفاوتی ندارد و از خصوصیات بارز آن ترد ونازک بودن آن می باشد.که دزاوزان ۲۵۰گرمی ۵۰۰گرمی درظرف های یکبار مصرف بسته بندی می شود.این بسته بندی ازلحاظ اقتصادی جهت مصرف منازل بسیار مقرون به صرفه می باشد.

پودر نبات:

ریزه یا همان خرده های نبات است که کمی از شکر درشت تربوده و از قابلیت حل شدن بالا با همان خواص نبات می باشد. پودر نبات ایده ال برای هتل ها کافی شاپ ها، رستوران ها،منازل،هنگام مسافرت ومحل کار می باشدکه بصورت فله (۱۰کیلو گرمی) و تک نفره عرضه می گردد.

تخته نبات:

عبارت است از تکه های نبات تشکیل شده در جدار و کف ظرف

کاسه نبات:

عبارت است از نباتی که به شکل ظرف درآمده است.

نبات صنعتی:

معمولا به صورت انبوه و در حالت سکون و یا در حرکت تولید می شود ومی تواند به اشکال گوناگون باشد، مثلا نبات تک کریستال، نبات چوبی دسته دار و یا به اشکال نبات سنتی و غیره